Chiaramel
Pimpinella major
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grand Boucage, Grande Pimpinelle.
Descripcioun :Lou chiaramel (Ubaio) es uno grando erbo pulèu coumuno dins li fourèst e prado umido de mountagno. Se recounèis à si fueio un cop divisado e penado. Lis oumbello, blanco o roso (var. rubra) an ges de bratèio. La tijo èi longo e canado ço qu'a bessai douna lou noum de la planto.
Usanço :La racino es estado utilisado en Austrìo pèr lucha contro li fèbre, lou raumas, la brouchito e lou tussi. Li fueio podon èstre manjado coume sabourun.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1,2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pimpinella
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Orle de bos
- Esboudèu
- Pelouso
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Pimpinella major (L.) Huds., 1762
(= Pimpinella magna (L.) )
Amourié-blanc
Morus alba
Moraceae
Àutri noum : Amourié, Amouhié, Amourié-rose.
Nom en français : Mûrier blanc.
Descripcioun :L'amourié-blanc se rescontre encaro d'eici, d'eila, dins li colo e la campagno. S'èi naturalisa dins la valado dóu Rose. Se recounèis à si fueio óuvalo, en cor à la baso, e dentado. Se pòu vèire de varieta roso que ié dison amourié-rose (fotò).
Usanço :Se saup que l'amourié, que nous vèn d'Asìo dóu couchant, fuguè proun cultiva pèr abali, emé si fueio, li magnan. Aquéli d'aqui manjon rèn qu'acò. Lou fru de l'amourié-blanc se manjo pas gaire au nostre, au contro de l'amourié-negre. Li fueio soun vertuouso pèr ajuda à digeri e dourmi, pèr lucha contro li fèbre e coume remaisso doulour.
Port : Aubre
Taio : 2 à 10 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Morus
Famiho : Moraceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Baragno
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Proche d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Morus alba L., 1753